U kunt het u vlak na het overlijden van een dierbare niet voorstellen, maar u moet weer aan het werk. En in Nederland vrij snel zelfs. Wat moet u weten over rouw en werk?

De lengte van het verlof hangt af van de relatie die u hebt tot uw dierbare. In de meest gevallen staat in de CAO dat u voor het overlijden van een bloed- of aanverwant in de eerste graad vier dagen verlof krijgt (vanaf het moment van overlijden tot aan de uitvaart). De ‘eerste graad’ betekent dat het om het overlijden van een vader, moeder of kind gaat. Ook broers, zussen, grootouders en kleinkinderen zijn eerste graad. Onder een aanverwant wordt uw partner verstaan, maar wel alleen als u getrouwd bent of een geregistreerd partnerschap hebt.

Rouw en werk

Nadat een dierbare overlijdt, hebt u als werknemer vaak langer de behoefte aan vrije tijd dan de vier dagen die er nu vastgelegd zijn in de wet. Bij sommige bedrijven kunt u rouwverlof opnemen, maar een wettelijk recht hierop bestaat nog niet. Het is dan aan te raden om de werkgever te vragen naar de mogelijkheden. Sommige cao’s bevatten wél bepalingen die werknemers een recht op rouwverlof bezorgen. De werknemer kan dan – afhankelijk van wat de cao-partijen hebben afgesproken – een aantal dagen per periode (gedeeltelijk) betaald of onbetaald verlof opnemen.

Vakantiedagen

Is er helemaal niets vastgelegd rondom rouw en werk, dan komt het nog meer aan op overleg tussen de werkgever en werknemer. Als de werkgever niet bereid is om (betaald) rouwverlof te geven, behoudt de werknemer natuurlijk altijd de mogelijkheid om een deel van zijn vakantiedagen op te nemen.

Goede opvang is belangrijk

Het is belangrijk dat werknemers die een dierbare hebben verloren goed door hun werkgevers worden opgevangen. Wat erg belangrijk is, is dat er bij terugkeer vooral geen druk op de ‘achterblijvers’ moet worden gelegd. Er zou op werk ruimte moeten zijn voor verdriet, maar ook om te delen. Er is niks ergers voor mensen die net iemand verloren hebben als er niks over gezegd wordt of dat er direct een grote stapel werk voor hen klaar ligt onder het mom ‘dan is hij of zij lekker druk bezig’. Het mooiste zou zijn als de werkgever zich in de situatie verdiept. Maak bespreekbaar wat wel of niet wenselijk voor ze is. Vraag vooral waar de werknemer behoefte aan heeft.

Professionele hulp

Als een werkgever niet zo goed weet hoe hij of zij met de situatie moet omgaan, is het een goed idee dat er hierbij professionele hulp wordt gezocht. Helemaal als het bijvoorbeeld het overlijden van een kind van één van uw werknemers betreft of als het om een plotseling of jong overlijden van een dierbare van uw werknemer gaat. Dit zijn gebeurtenissen met zo’n grote impact.

Er zijn professionals die informatie kunnen geven aan het hele team over wat er nou precies gebeurt als u een dierbare verliest. Hoe ziet rouw eruit? Hoe werkt het verlies door? Juist als uw baas en collega’s begrijpen waar bijvoorbeeld een ouder van een overleden kind mee te maken hebt, is de drempel om weer aan het werk te gaan veel lager. Het voelt dan ook minder zwaar als u op het werk een keer huilend naar de wc gaat of als u na een half jaar opeens eerder weg moet, omdat u naar het graf wilt.’

Tips voor werkgevers en collega’s

  1. Wees niet bang om professionele hulp in te schakelen als u niet zo goed weet hoe u met uw werknemer moet omgaan als hij of zij een dierbare heeft verloren. Het is begrijpelijk dat u bang bent om iets verkeerd te zeggen, maar juist als u helemaal niks zegt, voelt de werknemer zich vaak nog minder begrepen.
  2. Hoewel u het antwoord misschien al weet, vraag toch hoe het gaat of uit op zijn minst uw medeleven.
  3. Als u vraagt hoe het gaat, wees dan bereid om écht te luisteren naar het antwoord. Ook al is dit minder positief dan u had gehoopt.
  4. Weet u niet zo goed wat u moet zeggen? Zeg dat dan. Het is altijd beter om iets te zeggen dan uiteindelijk helemaal niks.
  5. Vindt u het lastig om uw collega rechtstreeks aan te spreken, stuur dan een mailtje. Of geef bijvoorbeeld aan dat u het lastig vind om erover te beginnen, maar dat u er graag over praat als uw collega dat ook wil. Of dat als ze er behoefte aan hebben, u graag een rondje met ze buiten loopt in de pauze bijvoorbeeld.
  6. Eerder verscheen er al een artikel over wat te zeggen als iemand overleden is. Wellicht kan het u helpen bij het ondersteunen van uw werknemer of collega.

Geschreven door Maartje Lute, hoofdredacteur van NEL Magazine – trots tijdschrift voor ouders van een overleden kind.